دعاوی ملکی
منظور از دعاوی ملکی یا دعاوی راجع به املاک دعاوی و اموری است که در آن موضوع خواسته یک ملک بوده و یا منشأ اختلافات طرفین ناشی از یک ملک یا مال غیرمنقول است اعم از زمین، آپارتمان، مغازه، عمارت، خانه دربستی، باغ و امثال اینها.
مواردی که مشمول عنوان و تعریف دعاوی ملکی میشود عبارتند از: فسخ قرارداد، افراز و تقسیم املاک مشاع، اخذ دستور فروش ملک مشاع، اخذ به شفعه، اراضی موات، تخلیه، خلع ید، رفع ممانعت از حق، رفع مزاحمت از حق، تجویز انتقال منافع، دعاوی مربوط به منابع طبیعی، دعاوی مربوط به شهرداری، همچنین دعاوی ملکی شامل مطالبه حق سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت، الزام به فک رهن، اخذ صورت مجلس تفکیکی، اخذ پایان کار، دعاوی مربوط به موقوفات، تعدیل اجاره بها، مطالبه اجرت المثل، تنفیذ مبایعه نامه نیز میباشد.
الزام به تنظیم سند رسمی ملک
در این دعوا، خواهان (شخصی که دادخواست را به دادگاه تحویل میدهد) با توجه به اینکه نسبت به تعهدات خود در مقابل خوانده(شخصی که طرف دعوی قرار میگیرد و دادخواست نسبت به او به دادگاه تقدیم میشود) اقدامات لازم و تمام شروط ضمن عقد را انجام داده ولی شخص خوانده نسبت به انتقال سند یا الزام به تنظیم سند در دادگاه یا دفاتر اسناد رسمی یا ادارات دولتی اقدام به تنظیم سند ننموده است، در خواستهی دعوای خود و در قسمت خواسته در دادخواست از دادگاه درخواست تنظیم سند قرارداد ذکر شده را میکند.
انواع دعاوی ملکی
دعاوی ملکی به سه دسته کلی زیر تقسیم میشوند:
که در ادامه به شرح هر یک میپردازیم.
۱ - دعاوی ملکی حقوقی
دعاوی ملکی حقوقی دستهای از دعاوی ملکی هستند، که بیشترین پروندههای حقوقی ملکی را در دادگاهها به خود اختصاص دادهاند.
برای حل اختلاف و رسیدگی به این نوع پروندههای حقوقی، قانون پیشبینیهایی را در همهی شرایط و موقعیتها در نظر گرفته است.
قاضی پروندههای حقوقی ملکی ، با توجه به این پیشبینیها و قانون و با تکیه بر قدرت تجزیه و تحلیل خود درباره شرایط پرونده، این دادخواستها و دعویها را داوری و قضاوت مینماید.
مهمترین دعاوی ملکی حقوقی
- دعوی الزام به فک رهن و سندهای ضمانتی
- دعوی الزام تنظیم سند رسمی برای املاک
- دعوی الزام به اخذ صورت مجلس تفکیکی (مختص به ساختمانهای دارای واحدهای متعدد مستقل)
- دعوی الزام به دریافت پایان کار (مختص ساختمانهای تکمیل شده و مورد تایید کارشناس ساخت و ساز)
- دعوی ابطال قرارداد (مختص به مشکلات موجود در مفاد قرارداد)
- دعوی درخواست دریافت مطالبه اجرت المثل
- دعوی فسخ قراردادها (مختص قراردادهای دارای نقص قانونی)
- دعوی تعدیل میزان اجارهبها بر اساس عرف جامعه (درخواست افزایش یا کاهش اجاره)
- دعوی درخواست مطالبه سرقفلی (گرفتن حق کسب و پیشه)
- دعوی تخلیه اماکن تجاری (مختص املاک مشمول قوانین مختص به خود)
- دعوی تجویز انتقال منافع از فرد به فردی دیگر.
۲ - دعاوی ملکی کیفری
مهمترین دعاوی ملکی کیفری
- دعوی جعل اسناد ملکی به نیت فریب و کلاهبرداری دیگران
- دعوی ارتکاب جرم کلاهبرداری در خرید و فروش و معاملات املاک و مسکن
- دعوی خیانت در امانت
- دعوی فروش غیرقانونی اموال فردی به یک یا چندین فرد دیگر
- دعوی انتقال منافع ملک غیر به فرد یا افراد دیگر
- دعوی تبانی و فساد در خرید و فروش و معاملات دولتی
- دعوی استفاده از سند جعلی در معاملات ملکی
- دعوی تغییر کاربری زمین کشاورزی بدون داشتن مجوز رسمی از مراجع مرتبط
- دعوی خرید و فروش و معامله معارض
- دعوی خرد کردن املاک و ورود غیرمجاز به ملک دیگران
۳ - دعاوی ملکی ثبتی
دعاوی ملکی ثبتی در واقع در دل حوزه دعاوی ملکی حقوقی جای دارند؛ اما به علت تعدد این دعاوی خاص و اهمیت و حساسیت آنها به علت دخیل بودن سند ملک، این دسته از دعاوی حقوقی را به طور جداگانه بررسی و دسته بندی میکنیم.
این دسته از دعاوی ملکی ، همانطور که از اسمشان پیدا است، مرتبط و وابسته به ثبت اسناد و املاک میباشد.
مهمترین دعاوی ملکی ثبتی
- دعوی ابطال سند رسمی (باطل شدن سند به دلیلهای مختلف)
- دعوی ابطال اجرائیه ثبتی املاک مرتبط
- دعوی ابطال سند مالکیت معارض
- دعوی ابطال مراحل ثبتی (باطل شدن سازوکار کمسیونهای مختلف ثبتی)
- دعوی ابطال نظریه هیات حل اختلاف اداره ثبت و اسناد کشور
- دعوی افراز ملک
- دعوی اجرای ثبت
- دعوی توقیف عملیات اجرایی (توقف عملیات اجرایی در مراحل مختلف کار)